دیالوگ در نمایشنامه جایگاه ویژه‌ای دارد. به دلیل اینکه دیالوگ و صحنه تنها اجزاء اصلی نوشته شده توسط نمایشنامه نویس محسوب می‌شوند. در واقع نمایشنامه چیزی جز صحنه و دیالوگ نیست. داستان در نمایشنامه توسط دیالوگ جلو می‌رود. در نتیجه نمی‌توان از اهمیت دیالوگ در نمایشنامه غافل بود.
با دیالوگ در نمایشنامه چه چیزهایی خلق می‌شود؟
۱٫ معرفی شخصیت
شما با دیالوگ شخصیت را در نمایشنامه به مخاطب می‌شناسانید. دیالوگ شخصیت‌های اصلی و فرعی را به خواننده معرفی می‌کند. برای مثال در نمایشنامۀ اتللو شخصیت یاگو از لابه‌لای گفتگوهایش با دیگر شخصیت‌ها و مونولوگی که یکی از انواع دیالوگ در نمایشنامه است به خواننده شناسانده می‌شود.
۲٫ تم
یکی از عناصر مهم نمایشنامه تم آن است. تم همان اندیشه و تفکر نویسندۀ خالق اثر می‌باشد. شما اگر یک نویسنده هستید می‌توانید با استفاده از دیالوگ یکی از شخصیت‌ها اندیشۀ اصلی خود را در نمایشنامه بگنجانید. برای مثال تم نمایشنامۀ مرگ فروشنده روایت قشر کارگر و امید آنها به آینده است. دیالوگ‌های مربوط به تم نمایشنامه از زبان خود فروشنده روایت می‌شود.
۳٫ تعریف گذشته و یا آینده
می‌توان از طریق خلق دیالوگ در نمایشنامه گذشته یا آینده را برای مخاطب خوانندۀ نمایشنامه شرح داد. از آنجا که نمایشنامه برشی از زندگی اشخاص نمایشنامه است، می‌توان گذشته و آینده را در دل دیالوگ‌ها بازگو نمود. برای مثال در مردگان بی کفن و دفن ۵ شخصیت زندانی شده گذشته خود و آرزوهایی که برای آینده دارند را از طریق دیالوگ‌هایشان شرح می‌دهند.
۴٫ فضا سازی
ما در همان نمایشنامۀ مردگان بی کفن و دفن از اینکه در بیرون اتاق در حیاط مدرسه چه می‌گذرد نمی‌دانیم. فقط می‌دانیم که عده‌ای در حیاط هستند. ولی با توجه به آنچه که آن ۵ نفر شرح می‌دهند، می‌دانیم که صدای گلوله می‌آید. به محض آمدن سروصدا از بیرون آن ۵ نفر از پنجرۀ کوچکی در همان کلاس به بیرون نگاهی می‌اندازند و در بین دیالوگ‌ها مشاهدات خود را شرح می‌دهند.
۵٫ معرفی زمان و مکان
در شرح صحنۀ بسیاری از نمایشنامه‌ها زمان و یا مکان روایت نمایشنامه عنوان نمی‌شود. از آنجا که در نمایشنامه‌های کلاسیک و بعضی از انواع نمایشنامه‌ها نیاز به بازگو کردن زمان و مکان برای مخاطب داریم بنابراین در دل دیالوگ نویسنده زمان و مکان را می‌آورد. اما در نمایشنامه‌های ابزورد زمان و مکان جایگاهی ندارد.
۶٫ زاویۀ دید
دیالوگ در نمایشنامه زاویه دید را برای ما مشخص می‌کند. زاویۀ دید عنصر وحدت بخش درام است. باید زاویۀ دید از ابتدا تا انتهای نمایشنامه ثابت و واحد باشد. شما قبل از نوشتن نمایشنامه لازم است به این فکر کنید و ببینید زاویۀ دید را از دید چه کسی می‌خواهید بنویسید.
در آینده بیشتر دربارۀ کاربرد هر کدام از موارد نامبرده در نمایشنامه صحبت خواهم کرد.